Тетяна Скрипник

ORCID iD 0000-0002-8511-4984  
доктор психологічних наук, старший науковий співробітник, професор кафедри спеціальної та інклюзивної освіти Інституту людини, Київський університет імені Бориса Грінченка, вул. Маршала Тимошенка, 13 б, 04212 Київ, Україна,
Ця електронна адреса захищена від спам-ботів. вам потрібно увімкнути JavaScript, щоб побачити її.



Данута Аль-Хамісі
ORCID iD 0000-0002-4388-4649  
доктор гуманітарних наук, асистент кафедри педагогічної терапії, Академія спеціальної освіти, вул. Щесливицька, 40, 02-353 Варшава, Республіка Польща,
Ця електронна адреса захищена від спам-ботів. вам потрібно увімкнути JavaScript, щоб побачити її.



Олена Мартинчук
ORCID iD 0000-0001-6119-9306
доктор педагогічних наук, доцент, завідувач кафедри спеціальної та інклюзивної освіти Інституту людини, Київський університет імені Бориса Грінченка, вул. Маршала Тимошенка, 13 б, 04212 Київ, Україна, 
Ця електронна адреса захищена від спам-ботів. вам потрібно увімкнути JavaScript, щоб побачити її.



Каріна Бірюкова
ORCID iD 0000-0002-6158-5060
аспірант Інституту людини, Київський університет імені Бориса Грінченка, вул. Маршала Тимошенка, 13 б, 04212 Київ, Україна, 
Ця електронна адреса захищена від спам-ботів. вам потрібно увімкнути JavaScript, щоб побачити її.



РОЗВИТОК ЕМОЦІЙНОГО ІНТЕЛЕКТУ УЧНІВ ІНКЛЮЗИВНИХ КЛАСІВ: РЕСУРСИ ТЕХНОЛОГІЇ «КЛАСНИЙ МЕНЕДЖМЕНТ»
https://doi.org/10.28925/2226-3012.2020.9.7


Стаття присвячена питанню розбудови ефективного освітнього середовища з інклюзивною фор-мою навчання. Одним з важливих складників ефективності такого середовища ми вважаємо розвинений у вчителя та учнів класу емоційний інтелект. Нами проаналізовано різноаспектні дослідження емоційно-го інтелекту як чинника успіху у навчальній діяльності, соціальному розвитку учнів, а також методичні напрацювання дослідників щодо технології «Класний менеджмент» у контексті формування певних рис емоційної компетентності учнів закладів загальної середньої освіти. Головною спрямованістю нашої статті є систематизація ресурсів «Класного менеджменту» як засобу впливу на формування емоційного інтелекту учнів інклюзивних класів, а також перевірка дієвості цього впливу стосовно кожного структур-ного компонента емоційного інтелекту. У своїй роботі ми спираємося на Нову багаторівневу модель емо-ційного інтелекту (Drigas & Papoutsi), яку ми модифікували у відповідності до психологічних особливостей учнів початкової школи. До кожного рівня цієї Моделі нами підібрано методи впливу з ресурсної бази техно-логії «Класний менеджмент». Наше дослідження, що охоплює 6 класів державних і 5 класів приватних шкіл, проводилося з використанням методів: прогнозування, опитування, напівструктуроване інтерв’ю, кри-теріальне оцінювання, педагогічний експеримент, аналіз продуктів діяльності, неперервний експертний  коучинг. Критерії для оцінювання стану освітнього середовища розроблено експертами з опорою на групи ресурсів класного менеджменту, що сприяють формуванню соціально-емоційних якостей учнів. Педагогіч-ний експеримент тривав 8 місяців та полягав у цілеспрямованому навчанні педагогів та неперервному експертному коучингові здійснюваного ними освітнього процесу. Отримані результати експерименту свідчать про позитивну динаміку щодо компетентності педагогів у використанні ресурсів середовища для формування емоційного інтелекту учнів та розбудови атмосфери емоційного благополуччя у класі, що дає змогу підвищити технологічність педагогів у практиці впровадження дієвого й сприятливого для усіх учасників освітнього процесу у закладі освіти.
Ключові слова: експертний коучинг; емоційний інтелект; інклюзивний клас; класний менеджмент; пе-дагогічний експеримент.

Література

  • Гоулман Д. Емоційний інтелект. Харків : Вид-во «Віват», 2018. 512 с.

  • Мартинчук О. В. Підготовка фахівців зі спеціальної освіти до професійної діяльності в інклюзивному освітньому середовищі. Київ : Центр учбової літератури, 2018. 430 с.

  • Скрипник Т. В. Стратегії класного менеджменту для інклюзивного простору. Актуальні питання корекційної освіти (педагогічні науки) : збірник наукових праць. 2017. № 9. С. 215–223.

  • Тэнкерслей Д., Брайкович С., Хандзар С. Инструмент профессионального развития для улучше-ния качества работы педагогов начальной школы. Венгрия : International STEP by STEP Аssociation, 2010. 100 с.

  • Akalin S., Sucuoglu B. Effects of classroom management intervention based on teacher training and performance feedback on outcomes of teacher-student dyads in inclusive. Kuram ve Uygulamada Egitim Bilimleri. 2015. № 15 (3). pp. 739–758. https://doi.org/10.12738/estp.2015.3.2543

  • Al-Khamisy D. Supporting the student at risk of dyslexia in school according to the dialogue model. Polish school experiences. International Technology, Education and Development. Conference Proceedings. 2017. pp. 3432^3438. https://doi.org/10.21125/inted.2017.0860

  • Bar-On R. The Bar-On model of emotional-social intelligence (ESI). Psicothema. 2006. № 18. pp. 1–28. PMID: 17295953

  • Bay D. N. Investigation of the relationship between self-efficacy belief and classroom management skills of preschool teachers with other variables. International Electronic Journal of Elementary Education. 2020. № 12 (4). pp. 335–348. https://doi.org/10.26822/iejee.2020459463

  • Chopra P. K., Kanji G. K. Emotional intelligence: A catalyst for inspirational leadership and management excellence. Total Quality Management and Business Excellence. 2010. № 21 (10). pp. 971–1004. https://doi.org/10.1080/14783363.2010.487704

  • Classroom climate and children’s academic and psychological wellbeing: A systematic review and meta-analysis / M.-T. Wang et al. Developmental Review. 2020. https://doi.org/10.1016/j. dr.2020.100912

  • Classroom organization and teacher stress predict learning motivation in kindergarten children / E. Pakarinen. European Journal of Psychology of Education. 2010. № 25 (3). рр. 281–300. https:// doi.org/10.1007/s10212-010-0025-6

  • Costa A., Faria L. The impact of emotional intelligence on academic achievement: A longitudinal study in Portuguese secondary school. Learning and Individual Differences. 2015. № 37. pp. 38–47. https:// doi.org/10.1016/J.LINDIF.2014.11.011

  • Denervaud S., Mumenthaler C., Gentaz E., Sander D. Emotion recognition development: Preliminary evidence for an effect of school pedagogical practices. Learning and Instruction. 2020. № 69. https://doi.org/10.1016/j.learninstruc.2020.101353

  • Djigić G., Stojiljkovic S. Protocol for classroom management styles assess-ment designing. Procedia-Social and Behavioral Sciences. 2012. № 45. рр. 65–74. https://doi.org/10.1016/j.sbspro.2012.06.543

  • Does the Incredible Years Teacher Classroom Management programme improve child–teacher relationships in childcare centres? A 1-year universal intervention in a Norwegian community sample / Н. Н. Tveit et al. European Child & Adolescent Psychiatry. 2020. № 29. рр. 625–636. https://doi. org/10.1007/s00787-019-01387-5

  • Drigas A. S., Papoutsi C. A New Layered Model on Emotional Intelligence. Behavioral Sciences. 2018. № 8 (5). https://doi.org/10.3390/bs8050045

  • Effective classroom management: A study in three public junior high schools / M. Muspawi et al. International Journal of Scientific and Technology Research. 2019. № 8 (12). рр. 575–580. Corpus ID: 213916506

  • Emotional intelligence: Its relationship to stress, coping, Well-being and professional performance in nursing students / J. Por et al. Nurse Education Today. 2011. № 31. рр. 855–860. https://doi.org/10.1016/j. nedt.2010.12.023

  • García-Sancho E., Salguero J. M., Fernández-Berrocal P. Relationship between emotional intelligence and aggression: A systematic review. Aggression and Violent Behavior. 2014. № 19. рр. 584–591. https://doi.org/10.1016/j.avb.2014.07.007

  • Geetha K., Komalavalli T. Emotional intelligence in relation to stress management of higher secondary students. International Journal of Psychosocial Rehabilitation. 2020. № 24 (10). pр. 1243–1250. https://doi.org/10.37200/IJPR/V24I10/PR300146

  • Hen M., Goroshit M. Academic Procrastination, Emotional Intelligence, Academic Self-Efficacy, and GPA: A Comparison Between Students With and Without Learning Disabilities. Journal of Learning Disabilities. 2014. № 47 (2). рр. 116–124. https://doi.org/10.1177/0022219412439325

  • Hoffmann J. D., Brackett M. A., Bailey C. S., Willner C. J. Teaching emotion regulation in schools: Translating research into practice with the RULER approach to social and emotional learning. Emotion (Washington, D. C.). 2020. № 20 (1). рр. 105–109. https://doi.org/10.1037/emo0000649

  • Martins A., Ramalho N., Morin E. A comprehensive meta-analysis of the relationship between emotional intelligence and health. Personality and Individual Differences. 2010. № 49. рр. 554–564. https:// doi.org/10.1016/j.paid.2010.05.029

  • Mavroveli S., Sánchez-Ruiz M. J. Trait emotional intelligence influences on academic achievement and school behaviour. The British Journal of Educational Psychology. 2011. № 81. рр. 112–134. https://doi. org/10.1348/2044-8279.002009

  • Measuring Effective Teacher-Student Interactions From a Student Perspective: A Multi-Level Analysis / J. T. Downer et al. Journal of Early Adolescence. 2015. № 35 (5–6). рр. 722–758. https://doi. org/10.1177/0272431614564059

  • Miller R. S., Wang M.-T. Cultivating Adolescents’ Academic Identity: Ascertaining the Mediating Effects of Motivational Beliefs Between Classroom Practices and Mathematics Identity. Journal of Youth and Adolescence. 2019. № 48 (10). рр. 2038–2050. https://doi.org/10.1007/s10964-019-01115-x

  • Moeller R. W., Seehuus M., Peisch V. Emotional Intelligence, Belongingness, and Mental Health in College Students. Frontiers in Psychology. 2020. № 11 (93). https://doi.org/10.3389/fpsyg.2020.00093

  • Parker J. D., Saklofske D. H., Keefer K. V. Giftedness and academic success in college and university: Why emotional intelligence matters. Gifted Education International. 2016. № 33 (2). рр. 182–194. https://doi.org/10.1177/0261429416668872

  • Relationships of personality, affect, emotional intelligence and coping with student stress and academic success: Different patterns of association for stress and success / D. H. Saklofske et al. Learning and Individual Differences. 2012. № 22. рр. 251–257. https://doi.org/10.1016/j.lindif.2011.02.010

  • Sadik F., Akbulut T. An Evaluation of Classroom Management Skills of Teachers at High Schools (Sample from the City of Adana). Procedia — Social and Behavioral Sciences. 2015. № 191. рр. 208–213. https://doi.org/10.1016/j.sbspro.2015.04.539

  • The relationship between trait emotional intelligence and creativity across subject domains / M. J. Sanchez-Ruiz et al. Motivation and Emotion. 2011. № 35. рр. 461–473. https://doi.org/10.1007/s11031-011-9227-8

  • The role of teacher’s emotional intelligence for efficacy and classroom management / S. Valente et al. Ces Psicol. 2020. рр. 17–31. https://doi.org/10.21615/cesp.13.2.2

  • Trait Emotional Intelligence and Young Adolescents’ Positive and Negative Affect: The Mediating Roles of Personal Resilience, Social Support, and Prosocial Behavior / J. Zhao et al. Child Youth Care Forum. 2020. № 49. рр. 431–448. https://doi.org/10.1007/s10566-019-09536-2

  • Vesely A. K., Saklofske D. H., Nordstokke D. W. EI training and pre-service teacher wellbeing. Personality and Individual Differences. 2014. № 65. рр. 81–85. https://doi.org/10.1016/j.paid.2014.01.052

  • Wolff C. E., Jarodzka H., Boshuizen H. P. Classroom Management Scripts: a Theoretical Model Contrasting Expert and Novice Teachers’ Knowledge and Awareness of Classroom Events. Educational Psychology Review. 2020. https://doi.org/10.1007/s10648-020-09542-0


Текст статті (PDF)